Tác quyền và chuyện viết

Việc bảo vệ tác quyền rất quan trọng trong các công việc liên quan đến sáng tạo nội dung nhưng có mấy ai để ý và chú tâm, tìm hiểu vấn đề này một cách cặn kẽ đâu vì người ta cứ nghĩ là “Nội dung mình viết cũng bình thường thôi, chẳng có ai đạo đâu” nhưng một ngày nào đó chuyện đó xảy ra đến với mình rồi thì làm thế nào để có thể giải quyết được việc này một cách thấu tình đạt lý quả thật là không dễ dàng gì.

• Làm Thế Nào Để Hình Thành Thói Quen Đọc Sách?
• Đọc sách và những lợi ích của việc đọc sách mang lại?

Tác quyền ở Việt Nam có lẽ là kém hơn nhiều so với các nước khác trên Thế giới, thật sự Luật của nước ta chưa quản lý chặt chẽ về vấn đề này nên khi một ai đó gặp chuyện thì không biết phải giải quyết như thế nào. Chẳng hạn bạn viết một bài viết nào đó nhưng vì một lý do nào đó nên bạn chưa kịp đăng rồi tình cờ một ai đó vô tình nhìn thấy và chụp lại, sau đó đăng trước bạn mặc dù ý tưởng và nội dung đó là của bạn nhưng làm thế nào đây, nếu bạn không có cơ sở rõ ràng nào để chứng minh, có khi bạn sẽ bị kiện vì tội bôi nhọ danh dự, nhân phẩm của người khác còn nặng hơn nữa là tội phỉ báng người khác.

Việc tôn trọng và bảo vệ chất xám của người khác không thể xem nhẹ được, họ đã mất thời gian, công sức để tìm tòi nghiên cứu một vấn đề nào đó mà giờ đây lại bị người khác - kẻ ăn không ngồi rồi cướp mất. Liệu có đáng không?

Chắc hẳn bạn còn nhớ vụ tranh chấp tác quyền bộ truyện tranh “Thần đồng đất Việt” chứ? Vụ việc ấy sau khi xét xử rồi đã thỏa đáng hay chưa. Khoảng năm 2015, làng Văn học Việt Nam xôn xao việc Phan Huyền Thư “đạo” thơ của Phan Ngọc Thường Đan, cụ thể là bài “Bạch lộ” in trong tập “Sẹo độc lập” của Phan Huyền Thư với bài “Buổi sáng” in trong tập “Đếm cát” của Phan Ngọc Thường Đan. Bà Phan Ngọc Thường Đan biết và vốn định im lặng nhưng chính câu nói của Phan Huyền Thư là “Em chỉ in sau chứ không viết sau”, nó như một giọt nước làm tràn ly làm vụ việc ngày càng ồn ào hơn.

Việc bạn đọc bài của người khác và học hỏi cách gieo chữ, gieo vần, cách làm sao viết tuy cùng một chủ đề đó nhưng diễn đạt lại hay và hấp dẫn người đọc thì không sao nhưng nếu sao chép y nguyên bản gốc hay chỉ thay đổi một vài chỗ nhỏ và nhận nó là của mình viết thì lại là chuyện khác. Nó sai, sai hoàn toàn.

Bạn thử nghĩ mà coi, nếu ai đó bưng bế những đứa con tinh thần của bạn đi khắp nơi nhưng mà không xin phép và ghi nguồn, bạn có buồn không? Buồn chứ. Bạn có bực không? Bực chứ, nhưng bạn vẫn phải cố giữ bình tĩnh để nói chuyện với họ một cách nghiêm túc. Mình có quyền tức giận khi người khác lấy bài của mình nhưng cũng đừng vì thế mà giận quá mất khôn, mình càng nóng nảy và không giữ bình tĩnh bao nhiêu thì kẻ xấu càng đắc thắng bấy nhiêu thôi.

Cuộc sống mà, ta không nên cứ hiền mãi được, ta càng nhún nhường thì người khác càng lấn tới, nhiều lúc ta im lặng không phải ta không tức giận, ta sợ làm lớn chuyện mà là để điều hòa được trạng thái tinh thần bình tĩnh hơn thôi.

Bạn thích câu này của tác giả nào đó nhưng lại muốn đưa nó vào bài viết của mình, đơn giản thôi, bạn chỉ cần trích dẫn câu đấy trong dấu ngoặc kép, ý là mượn của người khác là được. Khi bạn muốn đăng bài của người khác vì bạn đọc và thấy nó rất hay nên rất muốn chia sẻ đến nhiều người, bạn chỉ cần xin phép ý kiến của tác giả bài viết và nhớ là ghi nguồn bạn nhé. Bạn có thấy đơn giản không nào?

Nó đơn giản là thế đấy, mà nhiều người lại đi lấy “cắp” của người khác và xưng danh đó là bài viết do chính mình tự nghĩa và viết ra. Thật là đáng xấu hổ làm sao.

Bạn ghi nguồn là bạn tôn trọng tác giả của bài viết vì đã bỏ ra biết bao công sức, thời gian của bản thân để có những sản phẩm chất lượng. Ngoài ra làm việc đó bạn còn đang tôn trọng cả chính bản thân của mình nữa, chẳng ai thích bị người khác quát mắng bao giờ cả đâu nên đừng làm những chuyện xấu, nên đừng làm những chuyện mà mình còn thấy sai. Vì vậy khi đem bài của người khác đi đâu thì hãy nhớ một điều đơn giản là hãy ghi nguồn, bạn nhé. Hãy là một con người văn minh và cư xử một cách có văn hóa, bạn nhé!

Hành động của bạn sẽ nói lên bạn là con người như nào, dù ít dù nhiều là vậy, đừng để người khác có cái nhìn không mấy thiện cảm về mình khi còn chưa gặp ở ngoài đời. Sẽ ra sao bạn đi phỏng vấn dù đã đủ yêu cầu để qua nhưng không được nhận vào làm? Đó sẽ là sự hối tiếc lớn đánh dấu một phần sự nghiệp không mấy rộng mở của bạn khi làm trong công việc sáng tạo nội dung.

“Mới đầu người ta lấy thơ của mình thì mình bực bội, phản ứng mạnh nhưng sau một thời gian thấy người ta lấy hoài sẽ quen đi, cảm thấy bình thường và không chú ý nữa. Từ đó sinh ra tâm lý tội nghiệp cho người lấy thơ mình và những người lấy thơ của người khác vì bản thân họ chắc không làm được. Cái gì họ thích mà không làm được thì họ hay lấy.”

Viết bởi Cẩm Tú