Review sách Phía sau nghi can X - Higashino Keigo

Phía sau nghi can X là một bộ tiểu thuyết được viết vào năm 2005 bởi Higashino Keigo, cuốn thứ ba trong seri Thám tử Galileo (tức nhân vật Manabu Yukawa) và đây là tác phẩm thành công nhất của ông từ trước đến nay. Cuốn tiểu thuyết này đã đem về cho ông vô số giải thưởng, bao gồm giải Naoki lần thứ 134, giải thưởng vô cùng cao quý tại Nhật. Ngoài ra, tác phẩm này cũng giành được giải thưởng Honkaku lần thứ 6, một trong những giải thưởng có uy tín dành cho những tác phẩm thuộc thể loại kì bí tại Nhật. Một tác phẩm nhiều góc khuất, cuộc chiến giữa những thiên tài đều được khắc họa xuất sắc.

• Review sách truyện Đề thi đẫm máu - Lôi Mễ
• Thú Tội - Cuộc Chiến Tâm Lý Giữa Những Tâm Hồn Quỷ Dữ

Mua tại Tiki Mua tại Fahasa Mua tại Shopee

Vụ án hoàn hảo

Phía sau nghi can X không tập trung vào xây dựng tình tiết của một vụ án, thậm chí, ngay từ những trang đầu tiên của tác phẩm, tác giả không ngần ngại tiết lộ hung thủ thật sự cho độc giả biết. Đây cũng là một vụ án bình thường, đơn giản, động cơ cũng đơn giản, tình tiết không giật gân, tâm lý tội phạm hoàn toàn ổn định. Cái mà tác giả muốn tập trung khai thác không phải là tìm kiếm hung thủ, hay cách thức gây án, mà là cách thức thoát tội, làm sao để xây dựng một bằng chứng ngoại phạm tuyệt vời mà ngay cả cảnh sát cũng phải bó tay. Cả tác phẩm như một hành trình giải đáp một bài toán ẩn X. Hung thủ sát hại Togashi là Yasuki, kẻ tiếp tay phi tang chứng cứ cho Yasuki là Ishigami. Tác giả đã khẳng định ngay từ đầu như thế, Ishigami là chủ mưu mọi việc, tạo hiện trường giả, dặn dò lời khai cho hai mẹ con, nghĩ ra kịch bản đối phó với cảnh sát. Bằng chứng ngoại phạm vững chắc, cảnh sát càng điều tra thì càng bế tắc, dù biết có gì đó không ổn, mọi thứ quá khớp vào nhau, nhưng không tìm được kẽ hở nào. Tất cả là nhờ có một bộ óc thiên tài nhúng tay vào.

Mua tại Tiki Mua tại Fahasa Mua tại Shopee

Điều hay của tác phẩm, là mặc dù ngay chính cảnh sát cũng cảm thấy có gì đó không ổn, thì vẫn không thể nào tìm ra được kẽ hở của bằng chứng ngoại phạm. Không phải là một bằng chứng hoàn hảo về mặt thời gian, nhưng nhân vật đã xây dựng một kế hoạch hoàn hảo theo logic thông thường của suy luận, vì vậy, đánh lừa được những vị cảnh sát vốn thường phá án theo kinh nghiệm. Thực hiện một vụ án mạng để che dấu một vụ án mạng khác, nghe quá vô lý, nhưng bộ óc thiên tài của nhân vật chính đã khớp các tình tiết với nhau theo cách không ai có thể nghĩ được. Cái kết bất ngờ khi tiết lộ cách thức xây dựng bằng chứng ngoại phạm hoàn toàn đánh bại sự nhàm chán lúc bắt đầu.

Mua tại Tiki Mua tại Fahasa Mua tại Shopee

Cuộc chiến của những kẻ thiên tài

Người bạn của Kusanagi, nhà vật lí tài năng Yukawa, hứng thú với vụ án khi biết về người hàng xóm của Yasuko là Ishigami, vốn học cùng đại học với Yukawa ngày xưa. Yukawa có một sự nghi ngờ nhất định về sự dính líu của Ishigami với vụ án nhờ những quan sát nhạy bén của mình. Người duy nhất nhận ra rằng, “việc tự mình nghĩ ra lời giải và việc kiểm tra lời giải của người khác đúng hay sai, việc nào đơn giản hơn?”. Yukawa và Ishigami, hai nhân vật đứng ở hai thái cực đối lập nhau, một bên xây dựng lời giải, một bên kiểm tra lời giải. Nhà vật lý là người duy nhất nhận ra những điểm bất thường trong vụ án. Và dường như, chỉ có những kẻ thiên tài mới hiểu được suy nghĩ của những kẻ thiên tài, Ishigami luôn luôn đi trước cảnh sát một bước, anh ta đoán được cả những câu hỏi của cảnh sát từ đó dẫn dắt hai mẹ con thoát khỏi sự hoài nghi của cảnh sát. Biến số duy nhất là Yukawa, một kẻ không suy nghĩ theo hướng thông thường và nhân vật chính biết rõ điều đó. Ishigami nhận ra Yukawa đã biết những việc anh làm. Nhà vật lý đối đầu với nhà toán học, lý thuyết và thử nghiệm đối đầu với sự mô phỏng. Yukawa đã dồn Ishigami vào thế bị động. Vậy nên, Ishigami quyết định sẽ tung con át chủ bài cuối cùng để lật ngược tình thế. Anh thú nhận mọi tội lỗi của mình cho cảnh sát để bảo vệ 2 mẹ con Yusako.

Mua tại Tiki Mua tại Fahasa Mua tại Shopee

Một vụ án hoàn hảo, không ai có đủ bằng chứng để tìm ra được hai cái xác đã bị tráo, nhà vật lý chỉ có suy luận, mà không có bằng chứng, vì như đã nói, đây là một bài toán hoàn hảo, không kẽ hở. Dù vậy, là một nhà toán học, Ishigami không tính đến những yếu tố tâm lý của hung thủ mà mình muốn bảo vệ, vô tình đẩy hai mẹ con vào bế tắc, sự thật vẫn phải phơi bày. Đôi khi, sự tính toán hoàn hảo cũng không chiến thắng được mọt phút giây hối hận của những người trong cuộc.

Kẻ thủ ác cũng khao khát được yêu thương

Tình yêu Ishigami dành cho Yusako giống như vô cực vậy. Trong lúc chán nản vì cuộc sống tẻ nhạt, Ishigami đã có ý định thắt cổ tự vẫn. Tác phẩm khắc họa cuộc đấu tranh tâm lý tuyệt vọng của Yasuki, chạy trốn hay đối diện với sự thật, đó cũng là con người thật của Ishigami, tưởng lạnh lùng cứng nhắc nhưng hóa ra lại có trái tim nhạy cảm, dễ bị tổn thương. Đã yêu thì hi sinh hết mình. Câu chuyện cho chúng ta thấy, tình yêu thì có thể to lớn đến mức nào, có thể cao cả đến mức độ nào. Ishigami dường như đã hi sinh tất cả, không màng đến tính mạng và danh dự, chỉ để bảo vệ người anh yêu. Một tình yêu có vẻ sai lầm, nhưng khiến cho tất cả những ai chứng kiến phải quỳ gối thán phục. Câu chuyện khắc họa chân dung của những kẻ không được yêu thương, vô tình gặp nhau, câu chuyện của một người thiên tài, nên cũng yêu theo cách khác biệt mà không ai trong chúng ta có thể hiểu được. Tiếc thay,một tình yêu đã dừng lại trong tiếc thét đầy ai oán, cuộc đời tàn nhẫn chẳng  tha cho bất kì ai.

Mua tại Tiki Mua tại Fahasa Mua tại Shopee

Phía sau nghi can X không phải là tác phẩm lôi cuốn từ những trang đầu tiên, Ẩn giấu đằng sau kế hoạch hoàn hảo để thao túng đường đi của cảnh sát thực chất là một thứ cảm xúc rất mãnh liệt, nguyên thuỷ của con người. Hóa ra cuộc đời vẫn luôn là một bài toán buộc chúng ta phải đi tìm đáp án.

Thảo Nguyên