Dùm hay giùm? Từ nào mới đúng chính tả và cách sử dụng như thế nào?

“Phong ba bão táp không bằng ngữ pháp Việt Nam”, ông bà ta nói quả không sai chút nào khi có quá nhiều từ ngữ Việt Nam nhầm lẫn trong cách đọc và cách viết. Trong số những từ ngữ bị nhầm lẫn, chúng ta không thể không nhắc đến từ “dùm” và “giùm”. Vậy dùm hay giùm mới đúng chính tả? Nguyên nhân của sự nhầm lẫn này từ đâu? Cùng chúng tôi tham khảo ngay bài viết dưới đây. 

“Dùm” hay “giùm” mới đúng chính tả? 

“Dùm” hay “giùm” là hai từ mà khi chúng ta đọc lên sẽ thấy phát âm giống hệt nhau, việc này khiến nhiều người có nhận định sai về cách viết. Theo từ điển tiếng Việt của Giáo sư Hoàng Phê thì từ đúng chính tả là từ “giùm”; còn “dùm” là từ viết sai chính tả, nó không mang bất cứ ý nghĩa gì cả. Bạn có thể phát âm không phân biệt “giùm” hay “dùm”, nhưng trong cách viết bạn nên chú ý để sử dụng đúng chính tả. 

Ví dụ một cụm từ có chứa từ “giùm” mang nghĩa giúp đỡ như:

• làm giùm
• giúp giùm
• nói giùm cho
• xách giùm
• viết giùm
• chuyển giùm bức thư
• vay giùm món tiền

Vậy “Giùm” có ý nghĩa gì?

Từ “giùm” mang nghĩa nhờ người khác giúp mình một việc gì đó hoặc làm hộ việc gì cho ai đó, đây là từ này được sử dụng rất phổ biến trong cuộc sống thường ngày. Từ “giùm” đứng sau động từ và trước danh từ chỉ người hoặc vật. 

Cách sử dụng từ “giùm” dùng để thể hiện sự chân thành, lịch sự từ người nói với người khác, khiến họ cảm nhận được sự chân thành từ người nói. Với ý nghĩa là nhờ sự giúp đỡ từ ai đó, “giùm” thường đi kèm sau động từ để thể hiện sự tôn trọng của bạn với người được nhờ vả, khi ấy người khác sẽ cảm thấy thoải mái và sẵn sàng giúp đỡ bạn mà không suy nghĩ bất cứ điều gì cả. 

Ví dụ với hai câu nói có sử dụng từ giùm và không sử dụng từ “giùm” bạn sẽ thấy điều khác biệt rõ ràng: 

• Bạn lấy giùm mình cuốn sách trên bàn với!
• Bạn lấy cuốn sách trên bàn cho mình. 

Rõ ràng, câu nói số 1 sẽ thể hiện sự lịch sự và khiến người nghe cảm thấy thoải mái và dễ chịu, còn câu số 2 mang tính chất ra lệnh, yêu cầu nhiều hơn là nhờ vả. 

Bạn hiểu được rằng khi mình mong muốn nhận được sự giúp đỡ của người khác, bạn buộc phải sử dụng từ “giùm” đi kèm thái độ trân trọng và lịch sự để người giúp bạn cảm thấy sự chân thành từ bạn. Chỉ một chi tiết nhỏ là thêm một từ trong câu nói cũng có thể giúp bạn gây được thiện cảm và chiếm được nhiều cảm tình của đối phương hơn. 

Nguyên nhân dẫn đến sự nhầm lẫn giữa từ “dùm” và “giùm” là gì? 

Việt Nam trải dài với văn hóa và sự khác biệt trong giọng nói ở cả ba miền Bắc - Trung - Nam, vì vậy dễ dẫn đến sai từ khi viết văn. Sau đây chúng tôi sẽ liệt kê hai nguyên nhân chủ yếu dẫn tới việc sai từ ngữ này. 

• Do tính chất vùng miền: Thông thường với những người dân ở khu vực miền Bắc, Bắc Trung Bộ sẽ có cách phát âm và sử dụng từ đúng chính tả là từ “giùm”. Ngược lại, với những người dân ở khu vực Nam Trung Bộ thì thường sẽ phát âm từ “giùm” thành từ “dùm”. Và đây là nguyên nhân đầu tiên dẫn đến sự nhầm lẫn chính tả giữa hai từ này. 
• Do sự tương đồng trong cách phát âm: Ta thấy rằng hai phụ âm “d” và “gi” có cách phát âm giống nhau và cực kỳ khó phân biệt nếu chúng không được phân biệt dựa vào chữ viết. Hiện nay, có rất nhiều từ ngữ có chứa phụ âm “gi” và “d” đều bị mắc lỗi chính tả.

Cách sử dụng từ “giùm” 

“Giùm” có thể kết hợp với động từ, danh từ. 

• Động từ + “giùm”: làm giùm, nói giùm, lấy giùm,…
• Động từ + “giùm” + danh từ: làm giùm tôi , lấy giùm quyển sách, làm giùm hộ chiếu…
• “Giùm” trong câu hoàn chỉnh: Bạn có thể lấy giùm quyển sách trên bàn giúp tôi được không?, Mày làm giùm tao bài tập này đi,…

Giải pháp khắc phục việc nhầm lẫn giữa “dùm” và “giùm” 

Bạn có thể khắc phục sự nhầm lẫn giữa “dùm” và ‘giùm” bằng cách tra cứu trên từ điển tiếng Việt, tập viết nhiều lần từ này. Như vậy bạn sẽ không cần lo lắng việc chính tả của mình có đúng hay sai nhiều lần nữa. 

Còn trong phát âm, cố gắng bật giọng đúng với âm “gi” để có cách phân biệt từ nào chính xác. 

Vậy là bài viết chia sẻ bên trên đã giúp bạn phân biệt từ “dùm” hay “giùm” đâu là từ đúng chính tả. Mong rằng bạn sẽ ghi nhớ và có cách sử dụng đúng từ, tránh gây hiểu lầm và làm mất đi giá trị của tiếng Việt.

Xem thêm:

• Thiếu xót hay thiếu sót? Từ nào mới thật sự đúng chính tả
• Trân trọng hay chân trọng? Từ nào mới đúng ngữ pháp chính tả
• Dấu hay Giấu? Che dấu hay Che giấu từ nào đúng chính tả?