Benjamin Graham - Bậc thầy của những nhà đầu tư thành công

Benjamin Graham là một nhà đầu tư vĩ đại nhất trong lịch sử đầu tư tài chính. Ông được coi là cha đẻ của phương pháp đầu tư giá trị, một triết lý đã ảnh hưởng sâu sắc đến các nhà đầu tư hàng đầu, nổi bật nhất là Warren Buffett, người từng gọi Graham là "người thầy vĩ đại nhất của tôi". Trong bài viết này, hãy cùng Sách Hay 24H tìm hiểu sơ lược về tiểu sử và nguyên tắc đầu tư của Benjamin Graham để giúp bạn có một khởi đầu thuận lợi với triết lý chiến thắng của ông.

Cuộc đời và sự nghiệp của Benjamin Graham

Benjamin Graham (1894-1976) sinh ra tại London, Anh, nhưng di cư đến Mỹ cùng gia đình khi còn nhỏ. Xuất thân từ một gia đình nghèo, Graham đã vươn lên nhờ sự chăm chỉ và thông minh của mình. Ông tốt nghiệp Đại học Columbia với thành tích xuất sắc và nhanh chóng gia nhập Phố Wall.

Trong suốt sự nghiệp của mình, Graham đã trải qua nhiều thăng trầm, đặc biệt là sự sụp đổ của thị trường chứng khoán vào năm 1929. Tuy nhiên, chính từ những thất bại đó, ông đã phát triển nên lý thuyết đầu tư giá trị – một phương pháp đầu tư dựa trên việc mua cổ phiếu của các công ty có giá trị nội tại cao hơn giá trị thị trường hiện tại của chúng.

Phương pháp đầu tư giá trị

Phương pháp đầu tư giá trị của Graham tập trung vào việc tìm kiếm các cổ phiếu bị đánh giá thấp hơn so với giá trị thực của chúng. Ông đã đề xuất sử dụng các chỉ số tài chính như tỷ lệ P/E, giá trị sổ sách và tỷ lệ nợ để xác định giá trị nội tại của một công ty. Triết lý của ông khuyến khích nhà đầu tư tập trung vào những yếu tố cơ bản của doanh nghiệp, thay vì chạy theo biến động ngắn hạn của thị trường.

Những nguyên tắc cốt lõi của phương pháp này bao gồm:

Bảo vệ vốn đầu tư: Ưu tiên bảo vệ vốn thông qua việc lựa chọn các khoản đầu tư có độ an toàn cao, tránh rủi ro không cần thiết.

Cổ tức: Graham thường nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nhận cổ tức đều đặn từ các công ty mà nhà đầu tư lựa chọn.

Chênh lệch an toàn (Margin of Safety): Ông khuyên rằng các nhà đầu tư chỉ nên mua cổ phiếu khi giá của chúng thấp hơn giá trị thực đủ để tạo ra một khoảng cách an toàn nếu có sai sót trong quá trình đánh giá.

Triết lý đầu tư của huyền thoại Benjamin Graham

Triết lý đầu tư của Benjamin Graham đã tạo nền tảng cho rất nhiều nhà đầu tư thành công, đặc biệt là thông qua phương pháp đầu tư giá trị (value investing). Những nguyên tắc của ông không chỉ giúp nhà đầu tư đạt được lợi nhuận dài hạn, mà còn đảm bảo sự an toàn cho khoản đầu tư của họ.

1. Đầu tư giá trị (Value Investing)

Triết lý chủ đạo của Graham là tìm kiếm những cổ phiếu đang bị thị trường định giá thấp hơn so với giá trị thực. Graham cho rằng thị trường thường phản ứng thái quá với các tin tức ngắn hạn, dẫn đến sự biến động lớn về giá cổ phiếu, đôi khi giá cổ phiếu có thể thấp hơn nhiều so với giá trị nội tại của doanh nghiệp. Việc phát hiện và đầu tư vào những cổ phiếu này sẽ giúp nhà đầu tư kiếm được lợi nhuận đáng kể khi giá cổ phiếu trở về đúng giá trị thực của nó.

• Giá trị nội tại (Intrinsic Value): Graham nhấn mạnh rằng mọi công ty đều có một giá trị thực, gọi là giá trị nội tại. Nhà đầu tư cần phân tích kỹ lưỡng các chỉ số tài chính của doanh nghiệp để xác định giá trị này, thay vì chỉ dựa vào giá cổ phiếu trên thị trường.

• Đánh giá dựa trên các yếu tố cơ bản: Để xác định giá trị nội tại, Graham khuyến khích sử dụng các yếu tố tài chính cơ bản như lợi nhuận, dòng tiền, tài sản, nợ và các chỉ số như tỷ lệ giá trên thu nhập (P/E), tỷ lệ giá trên sổ sách (P/B).

2. Chênh lệch an toàn (Margin of Safety)

Một trong những nguyên tắc quan trọng nhất của Graham là "chênh lệch an toàn". Ông tin rằng nhà đầu tư chỉ nên mua cổ phiếu khi giá thị trường của nó thấp hơn đáng kể so với giá trị nội tại. Khoảng cách này giúp bảo vệ nhà đầu tư trước những rủi ro bất ngờ, chẳng hạn như những sai sót trong quá trình đánh giá giá trị hoặc những biến động thị trường không lường trước được.

Ví dụ, nếu một nhà đầu tư đánh giá rằng giá trị nội tại của một cổ phiếu là 100 đô la, thì nhà đầu tư nên mua cổ phiếu đó chỉ khi nó đang được giao dịch ở mức thấp hơn, chẳng hạn 70 đô la. Khoảng chênh lệch 30 đô la sẽ là "biên an toàn", giúp bảo vệ nhà đầu tư nếu thị trường tiếp tục biến động hoặc nếu đánh giá của họ có sai sót.

3. Tư duy dài hạn

Graham luôn khuyến khích nhà đầu tư nhìn vào dài hạn thay vì tập trung vào những biến động ngắn hạn của thị trường. Ông nhận thấy rằng thị trường chứng khoán thường thay đổi do các yếu tố tâm lý, gây ra sự dao động mạnh về giá cả trong ngắn hạn. Tuy nhiên, về lâu dài, giá trị thực của các công ty sẽ được thị trường công nhận.

Graham đã từng ví von rằng thị trường chứng khoán trong ngắn hạn giống như một "cỗ máy bỏ phiếu" (voting machine), trong đó giá cổ phiếu bị chi phối bởi tâm lý đám đông, nhưng trong dài hạn lại giống như một "cỗ máy cân" (weighing machine), trong đó giá trị thực của doanh nghiệp mới là yếu tố quyết định.

4. Phân biệt giữa đầu tư và đầu cơ

Graham rất cẩn thận trong việc phân biệt giữa hai khái niệm đầu tư và đầu cơ.

• Đầu tư: Đối với Graham, đầu tư là quá trình phân tích cẩn thận, dựa trên những yếu tố cơ bản của doanh nghiệp và đảm bảo có mức chênh lệch an toàn. Nhà đầu tư cần dựa vào logic và dữ liệu tài chính thay vì cảm xúc hoặc tin đồn.

• Đầu cơ: Ngược lại, đầu cơ là việc mua bán cổ phiếu dựa trên những biến động giá ngắn hạn và kỳ vọng vào sự tăng giá không chắc chắn trong tương lai. Đầu cơ thường mang lại nhiều rủi ro hơn và Graham không khuyến khích cách tiếp cận này.

5. Sự biến động của thị trường và "Mr. Market"

Graham đã sáng tạo ra hình ảnh ẩn dụ "Mr. Market" để giải thích về sự biến động của thị trường chứng khoán. Ông miêu tả Mr. Market như một đối tác kinh doanh bất thường, người mỗi ngày đều đề nghị bạn mua hoặc bán cổ phần của mình với những mức giá khác nhau. Một số ngày, Mr. Market cực kỳ lạc quan và đưa ra giá cao, trong khi những ngày khác, ông lại bi quan và sẵn sàng bán rẻ cổ phần của mình.

Triết lý này khuyến khích nhà đầu tư không nên quá phụ thuộc vào các biến động hàng ngày của thị trường. Thay vào đó, họ nên tập trung vào giá trị nội tại của công ty và tận dụng những cơ hội mà Mr. Market mang lại khi cổ phiếu bị định giá sai.

6. Đa dạng hóa đầu tư (Diversification)

Graham tin rằng không nên đặt toàn bộ tài sản vào một hoặc một vài khoản đầu tư, vì điều này có thể mang lại rủi ro lớn. Thay vào đó, nhà đầu tư nên đa dạng hóa danh mục của mình, tức là đầu tư vào nhiều công ty hoặc nhiều loại tài sản khác nhau để giảm thiểu rủi ro nếu một khoản đầu tư không thành công.

Bằng cách đa dạng hóa, nhà đầu tư có thể đảm bảo rằng sự thua lỗ ở một khoản đầu tư sẽ được bù đắp bởi lợi nhuận từ những khoản khác.

7. Kỷ luật và kiên nhẫn

Đầu tư theo phương pháp của Graham đòi hỏi sự kiên nhẫn và kỷ luật. Nhà đầu tư phải có khả năng giữ vững lập trường và không bị ảnh hưởng bởi các cảm xúc hoặc tin tức ngắn hạn. Graham khuyên rằng nhà đầu tư không nên cố gắng "bắt đáy" hoặc "chạy theo xu hướng" mà cần luôn trung thành với những nguyên tắc cơ bản đã được xác định.

Những cuốn sách nổi tiếng của Benjamin Graham

Benjamin Graham là tác giả của nhiều tác phẩm kinh điển về đầu tư, nổi bật nhất là hai cuốn sách:

- Phân Tích Chứng Khoán (Security Analysis): Đây là cuốn sách nền tảng của việc phân tích tài chính và đầu tư chứng khoán. Cùng với David Dodd, Graham đã trình bày những nguyên tắc cốt lõi trong việc phân tích và đánh giá cổ phiếu.

- Nhà đầu tư thông minh (The Intelligent Investor): Cuốn sách Nhà đầu tư thông minh được coi là "Kinh Thánh của các nhà đầu tư", cuốn sách này trình bày triết lý đầu tư giá trị theo cách dễ hiểu và thực tế. Warren Buffett từng nhận xét rằng đây là cuốn sách hay nhất từng được viết về đầu tư.

10 câu nói nổi tiếng nhất của Benjamin Graham

Benjamin Graham, không chỉ với vai trò là "cha đẻ của đầu tư giá trị", ông đã để lại nhiều câu nói nổi tiếng, không chỉ thể hiện triết lý đầu tư sâu sắc mà còn truyền cảm hứng cho các nhà đầu tư.

1. “Trong ngắn hạn, thị trường là một cỗ máy bỏ phiếu, nhưng trong dài hạn, nó là một cỗ máy cân.”

Câu nói này của Graham nhằm nhấn mạnh sự khác biệt giữa biến động ngắn hạn của thị trường (phản ứng cảm xúc, dư luận) và giá trị thực của doanh nghiệp trong dài hạn. Ông khuyên rằng thay vì lo lắng về những biến động giá ngắn hạn, nhà đầu tư nên tập trung vào giá trị nội tại của công ty.

2. “Nguyên tắc đầu tiên của đầu tư là không thua lỗ. Nguyên tắc thứ hai là không quên nguyên tắc đầu tiên.”

Đây là một trong những câu nói nổi tiếng và đơn giản nhất của Graham về quản lý rủi ro. Ông nhấn mạnh rằng bảo vệ vốn là điều quan trọng hàng đầu trong đầu tư. Việc thua lỗ sẽ ảnh hưởng lớn đến sự thành công lâu dài của một nhà đầu tư.

3. “Giá trị đầu tư không phải là tìm kiếm lợi nhuận cao nhất, mà là bảo vệ khỏi thua lỗ và đạt được lợi nhuận hợp lý.”

Câu nói này phản ánh triết lý của Graham về cách tiếp cận đầu tư an toàn và bảo thủ. Ông khuyến khích nhà đầu tư nên đặt mục tiêu bảo vệ vốn trước khi nghĩ đến việc kiếm lợi nhuận.

4. “Chênh lệch an toàn là khái niệm cốt lõi của đầu tư giá trị.”

Graham đã giới thiệu khái niệm "chênh lệch an toàn" (margin of safety), điều này có nghĩa là mua cổ phiếu với giá thấp hơn đáng kể so với giá trị nội tại của nó để bảo vệ nhà đầu tư trước những rủi ro không lường trước.

5. “Nhà đầu tư thông minh là người có thể quản lý cảm xúc của mình trước biến động của thị trường.”

Graham hiểu rằng thị trường chứng khoán thường rất biến động và cảm xúc có thể là kẻ thù lớn nhất của nhà đầu tư. Ông khuyên rằng người đầu tư thành công là người có thể kiểm soát cảm xúc, tránh bị cuốn vào sự phấn khích hoặc sợ hãi của đám đông.

6. “Bạn không cần phải là một thiên tài để trở thành một nhà đầu tư thành công. Điều bạn cần là một khung tư duy đúng đắn và khả năng giữ được sự kiên nhẫn.”

Graham khuyến khích rằng việc đầu tư thành công không yêu cầu sự thông minh xuất chúng, mà là sự kiên nhẫn và áp dụng đúng các nguyên tắc đầu tư cơ bản.

7. “Thị trường giống như một chiếc lắc đồng hồ. Nó luôn dao động giữa sự lạc quan vô lý và bi quan thái quá.”

Câu nói này phản ánh nhận thức của Graham về cách mà thị trường tài chính có thể dao động quá mức trong hai trạng thái: lạc quan hoặc bi quan, và những nhà đầu tư thông minh cần giữ vững lập trường trước những biến động này.

8. “Đầu tư không phải là suy đoán, nó không nên dựa trên những điều không chắc chắn hay sự may rủi.”

Graham luôn phân biệt rõ ràng giữa đầu tư và đầu cơ. Ông cho rằng đầu tư phải dựa trên những yếu tố cơ bản, có căn cứ rõ ràng và không dựa trên dự đoán hoặc hy vọng may mắn.

9. “Những nhà đầu tư thành công không cần phải là những người tiên đoán tương lai. Điều họ cần là kiên trì, kỷ luật và khôn ngoan trong việc nhận diện giá trị.”

Câu nói này khẳng định rằng không cần phải có khả năng đoán trước xu hướng thị trường để thành công. Thay vào đó, nhà đầu tư cần có sự kiên nhẫn, kỷ luật và khả năng phân tích doanh nghiệp để nhận ra giá trị thực.

10. “Sự an toàn của một khoản đầu tư không phụ thuộc vào việc nhà đầu tư có thể bán nó với giá cao hơn không, mà phụ thuộc vào giá trị của chính khoản đầu tư đó.”

Graham luôn nhấn mạnh tầm quan trọng của giá trị thực của doanh nghiệp, thay vì chỉ chú trọng vào việc kiếm lời từ chênh lệch giá cổ phiếu.

Tầm ảnh hưởng đến Warren Buffett và các nhà đầu tư khác

Không thể phủ nhận rằng ảnh hưởng của Benjamin Graham đối với giới đầu tư là vô cùng lớn. Warren Buffett, người sáng lập Berkshire Hathaway, đã học hỏi từ Graham khi ông theo học tại Đại học Columbia và sau đó làm việc tại công ty đầu tư của Graham. Buffett đã phát triển phong cách đầu tư riêng của mình dựa trên những nguyên tắc của Graham, nhưng với cách tiếp cận linh hoạt hơn.

Ngoài Buffett, nhiều nhà đầu tư nổi tiếng khác như Irving Kahn và Walter Schloss cũng đã chịu ảnh hưởng sâu sắc từ phương pháp của Graham.

Di sản của Benjamin Graham

Dù Graham đã qua đời từ lâu, nhưng những tư tưởng và triết lý của ông vẫn sống mãi trong thế giới đầu tư. Phương pháp đầu tư giá trị vẫn là một trong những chiến lược phổ biến và hiệu quả nhất, đặc biệt trong những giai đoạn thị trường biến động. Các nhà đầu tư hiện đại vẫn tiếp tục học hỏi từ các tác phẩm của ông và áp dụng những nguyên tắc này vào thực tiễn.

Kết luận

Benjamin Graham là một biểu tượng không thể thay thế trong lĩnh vực đầu tư tài chính. Với tư cách là "bậc thầy của những nhà đầu tư thành công", ông không chỉ để lại cho chúng ta những lý thuyết giá trị vĩnh cửu mà còn một triết lý sống: luôn kiên nhẫn, cẩn trọng và luôn tìm kiếm giá trị thực sự trong mọi quyết định đầu tư.

Xem thêm:

• 8 cuốn sách hay về kinh doanh đáng đọc nhất để thành công
• Trọn bộ 11 cuốn sách dạy đầu tư chứng khoán hay nhất mọi thời đại
• Những cuốn sách chứng khoán hay nhất cho nhà đầu tư mới
• Review Làm giàu từ chứng khoán - Cuốn sách hấp dẫn về đầu tư
• Review sách Payback Time - Ngày Đòi Nợ