Có nên “Trông mặt mà bắt hình dong” hay không?

Trong cuộc sống muôn màu muôn vẻ của chúng ta, có những người, những sự vật, sự việc nhìn vậy nhưng lại không giống như chúng ta nghĩ. Tuy nhiên vẫn có nhiều người thường có thói quen đánh giá một con người thông qua vẻ bề ngoài dù chỉ là lướt qua nhau trên đường. Nhiều người cho rằng đó là những cái nhìn phiến diện như câu tục ngữ của ông bà ta từ xưa “Trông mặt mà bắt hình dong”. Hãy cùng bài viết dưới đây tìm hiểu vì sao mà chúng ta thường đánh giá ngưới khác qua vẻ bề ngoài và có nên suy nghĩ như thế không?

Ý nghĩa câu “Trông mặt mà bắt hình dong”

Câu tục ngữ “Trông mặt mà bắt hình dong” muốn chỉ những người thường vội vàng đánh giá người đối diện qua vẻ bề ngoài trong lần gặp mặt đầu tiên, thậm chỉ là chỉ lướt qua nhau trong siêu thị hay cửa hàng tiện lợi. Đây thực sự là một việc không hề tốt, bởi vì lòng người rất khó đoán, muốn hiểu một người thì cần rất nhiều thời gian để tiếp xúc kèm theo cả những yếu tố khác nữa. Bên cạnh đó, còn ngụ ý muốn nhắc nhở chúng ta đừng nên vì vẻ bề ngoài của một người mà lại vội vàng quy chụp hay đánh giá là người tốt hay kẻ xấu. 

Có những người được trời sinh có vẻ ngoài vô cùng xinh đẹp ai nhìn cũng thích nhưng lòng dạ lại hẹp hòi, hay mỉa mai, đay nghiến người khác. Trái lại, có những người tuy ngoại hình xấu xí tầm thường nhưng lại có một tấm lòng tốt bụng và nhân hậu, luôn biết giúp đỡ người khác. Có người luôn ăn mặc sạch sẽ, người thơm phức mùi nước hoa, thoạt nhìn có vẻ là người rất lịch sự và nghiêm chỉnh nhưng thật ra lại vô ý thức vứt rác không đúng nơi quy định. Hoặc có những người trong lòng luôn toan tính, âm mưu muốn lừa gạt người khác nhưng mặt thì lúc nào cũng tươi cười, miệng thì nói đạo lí. Bạn thấy đó có quá nhiều minh chứng để chúng ta tin rằng việc “Trông mặt mà bắt hình dong” là không nên trong một số trường hợp.

Người xưa có rất nhiều câu ca dao về việc “Trông mặt mà bắt hình dong”, nhìn qua ngũ quan để đánh giá về một người nào đó hay còn gọi là xem tướng số. Nào là “Đàn ông rộng miệng thì sang/ Đàn bà rộng miệng tan hoang cửa nhà”, theo quan niệm xưa đàn ông ăn to nói lớn, trán cao miệng rộng là tốt tướng, còn đàn bà miệng rộng thì ăn nhiều nói lắm tan hoang cửa nhà. Nhưng ở thời điểm bây giờ, người ta không còn quan tâm đến quan niệm đó nữa, đàn ông miệng rộng thì bị chê bai, còn đàn bà miệng rộng đang là xu hướng. Vì thế mà việc đánh giá người khác qua tướng mạo bên ngoài thì không thể áp dụng cho tất cả mọi người.

Vậy đừng nên trông mặt mà bắt hình dong

Để hiểu được một ai đó thật khó biết bao, nhìn có vẻ đơn giản nhưng thật ra rất phức tạp. Cuộc sống xã hội ngày nay ngày càng nhiều chiều, tâm lý, tính cách con người càng khó nắm bắt. Dẫu những kinh nghiệm dân gian có câu, có lúc còn chưa đúng hoàn toàn, đúng chỗ này, lúc này không đúng thì đúng lúc khác, nhưng nó chỉ mãi là một lời nhắc nhở, mách bảo cho ta biết nên chọn mặt gửi vàng, gửi gắm lòng tin. Tạo hóa không tạo ra con người xấu hay tốt, mà chính cuộc sống hiện đại ngày nay đã làm cho con người chúng ta biến đi những tính cách tốt đẹp vốn có của mình.

Lòng người là thứ khó đoán nhất trên đời này, muốn tin cũng không dam tin. Chắc hẳn ai trong đời này cũng chứng kiến nhiều trường hợp như vậy. Có những điều do chính mình nghe, mình thấy mà đến cuối cùng còn không phải là sự thật nữa thì việc “Trông mặt mà bắt hình dong” thì quá là phiến diện. Chúng ta cứ từ từ trải qua nhiều chuyện rồi cảm nhận, xem xét và đánh giá cũng không muộn, gấp gáp chỉ làm hại cho bản thân bạn mà thôi. Xã hội bây giờ người tốt kẻ xấu lẫn lộn không biết đâu mà lần. Chúng ta cần cẩn thận để bảo vệ bản thân mình trước cám dỗ mà cũng không làm hại đến ai. Mọi chuyện cần được tìm hiểu kỹ lưỡng, hay có thể xin ý kiến từ người thân, bạn bè thân thuộc rồi hãy đưa ra quyết định. Đừng quá vội tin người để mang phần thiệt về mình mà còn có thể gây phiền toái thêm cho những người bên cạnh mình nữa.

Từ ngày xưa, ông bà đã dạy cho chúng ta biết “Trông mặt mà bắt hình dong” sẽ có nhiều hậu quả đáng tiếc, nhất là thời nay đừng nên áp dụng việc này để nhận xét người nào đó. Bây giờ, kẻ giả danh tri thức, văn minh nhưng bên trong thế nào chúng ta còn chưa biết được. Người thân cận ngay bên cạnh còn có thể phản bội nhau, huống chi là người xa lạ. Thế giới ngoài kia, nguy hiểm luôn rình rập chúng ta không thể ngây thơ mãi được, hãy khôn ngoan và chủ động để tự bảo vệ mình. Hãy tỉnh táo và tìm hiểu rồi thực hiện việc muốn làm đừng để mắc bẫy của kẻ xấu.

Đạo lý là như thế nhưng cuộc sống bây giờ thì vẻ bề ngoài có vai trò cũng khá quan trọng. Bạn không thể công ty phỏng vấn với một vẻ ngoài quá cẩu thả, xuề xòa. Bạn cũng không thể đi dự tiệc với một bộ đồ ngủ. Sẽ có nhiều người trong những người mà ta gặp gỡ sẽ không vì thấy chúng ta không xinh đẹp hay ăn mặc có vẻ quê mùa mà đánh giá thấp. Tuy nhiên, chúng ta rất nên trau chuốt cho vẻ bề ngoài của mình để phù hợp với hoàn cảnh mà mình sẽ xuất hiện. Đồng thời, cũng cần trang bị cho bản thân một nhân cách tốt, vừa xinh đẹp vừa tốt tính thì chắc chắn sẽ được người đối diện đánh giá rất cao.

Mặc dù câu tục ngữ “Trông mặt mà bắt hình dong” là sự đúc kết kinh nghiệm của ông cha ta trải qua nhiều đời nay, giúp ích cho ta rất nhiều trong công việc và cuộc sống, nhưng để đánh giá một con người chỉ qua vẻ bề ngoài thì không đủ cơ sở để tin cậy. Vội vàng sẽ dẫn đến sơ suất gây thêm cho mình sai lầm và phiền phức. Và mỗi con người sẽ có rất nhiều bộ mặt khác nhau và thời gian có lẽ là thước đo chính xác nhất cũng như công bằng nhất để ta bóc tách và đánh giá nhân cách của một người.